عطسه گربه؛ بررسی جامع علت، درمان، پیشگیری
آیا گربه خانگی شما مدام عطسه می‌کند و نمی‌دانید دلیلش چیست؟ عطسه گربه می‌تواند یک واکنش طبیعی به محیط یا شرایط خاصی باشد. در عین حال ممکن است نشانه یک مشکل مانند عفونت، آلرژی یا بیماری‌های ویروسی باشد. ممکن است بادیدن عطسه‌های مکرر گربه دچار نگرانی شوید، اما بهتر است بدانید که همیشه عطسه نشانه مشکل جدی نبوده و نیاز به ترس نیست.
در این مقاله از پت شاپ له له، به‌صورت کامل و علمی بررسی می‌کنیم که عطسه گربه نشانه چیست، چه زمانی طبیعی است، چه داروهایی برای درمان آن استفاده می‌شود. با دانستن این اطلاعات متوجه می‌شوید که چگونه باید با این موضوع برخورد کنید. اگر به سلامت گربه خود اهمیت می‌دهید، این راهنمای جامع را از دست ندهید.
برای خرید انواع لوازم بهداشتی گربه برای نگهداری اصولی می‌توانید به فروشگاه له له پت شاپ مراجعه کنید.
عطسه گربه چیست؟
عطسه واکنشی طبیعی بدن برای دفع ذرات مزاحم یا تحریک کننده از مجرای بینی است. زمانی که بافت داخلی بینی تحریک شود، بدن با عطسه سعی در دفع آن عامل دارد. در گربه‌ها نیز به دلیل ورود گرد و غبار یا وجود یک ویروس، باکتری، حساسیت یا حتی مشکل دندانی، این اتفاق رخ دهد.
عطسه گربه نشانه چیست؟
عطسه گربه می‌تواند نشانه‌ی چیزهای مختلفی باشد، از یک واکنش ساده به گرد و غبار تا عفونت‌های جدی ویروسی یا باکتریایی. اگر همراه با علائمی مثل آبریزش بینی، بی‌حالی، یا تب باشد، احتمال بیماری بیشتر است. همچنین گاهی عطسه نشانه‌ی آلرژی فصلی، بیماری لثه، یا حتی وجود جسم خارجی در بینی گربه است. عطسه مزمن و بدون دلیل مشخص ممکن است نشانه بیماری‌های مزمن تنفسی مانند «رینیت مزمن» یا «آسم گربه‌ای» باشد.
عطسه گربه طبیعی است؟
اگر گربه شما تنها گاهی عطسه می‌کند و حال عمومی‌اش خوب است (فعال، خوش‌اشتها است و نشانه دیگری از بیماری در او مشاهده نمی‌کنید)، اجای نگرانی نیست. ممکن است تنها به دلیل ورود یک ذره گرد و غبار یا بوهای تند به بینی او باشد. اما عطسه‌های مکرر، همراه با علائم دیگر مثل آبریزش بینی، بی‌حالی یا تب، زنگ خطر محسوب می‌شود و باید جدی گرفته شود. چه موقع عطسه طبیعی نیست؟
- تکرار زیاد (چند بار در ساعت یا روز)
- همراهی با علائمی مثل ترشحات، تب یا کم‌اشتهایی
- ادامه‌دار شدن بیش از ۲۴–۴۸ ساعت
عطسه و سرفه گربه
اگر گربه شما همزمان عطسه و سرفه می‌کند، احتمال وجود یک عفونت تنفسی (مثل آنفولانزای گربه‌ای، سرماخوردگی گربه یا کالی‌سی‌ویروس) یا آسم گربه بیشتر است. سرفه ممکن است نشانه درگیری ریه‌ها، آسم یا حتی انگل‌های تنفسی باشد.
تفاوت سرفه با عطسه در گربه‌ها:
- عطسه: صدای ناگهانی از بینی، معمولاً همراه با ترشح
- سرفه: صدا از گلو یا قفسه سینه، ممکن است خشک یا همراه با خلط باشد
اگر گربه هر دو علائم را باهم دارد، مراجعه فوری به دامپزشک توصیه می‌شود.
دلایل عطسه گربه
- عفونت‌های ویروسی (مانند هرپس و کالی‌سی‌ویروس)
دو ویروس شایع که معمولا عامل عطسه و بیماری تنفسی در گربه‌ها هستند:
- Feline Herpesvirus (FHV-1): باعث عطسه شدید، التهاب چشم و بینی می‌شود.
- Feline Calicivirus (FCV): علاوه بر عطسه، می‌تواند زخم در دهان و زبان ایجاد کند.
این ویروس‌ها به شدت مسری هستند و بیشتر گربه‌هایی که در پناهگاه‌ها یا خانه‌های جمعی گربه زندگی می‌کنند به آن دچار می‌شوند.
- عفونت‌های باکتریایی
گاهی عطسه گربه به دلیل باکتری‌هایی است مانند موارد زیر:
- Bordetella bronchiseptica
- Chlamydia felis
- Mycoplasma spp
در این موارد، معمولاً خروج ترشحات زرد یا سبز از بینی یا چشم دیده می‌شود.
- آلرژی و حساسیت‌های محیطی
آلرژی‌ها می‌توانند فصلی یا دائمی باشند. محرک‌های رایج:
- گرد و غبار
- دود سیگار
- عطرها و خوشبوکننده‌ها
- مواد شوینده
- گرده گیاهان
اگر گربه شما در محیطی به تنهایی و بدون حیوان دیگری زندگی می‌کند و به عطسه مبتلا شد، احتمال آلرژی به مورد خاصی در محیط زندگی او وجود دارد.
- مشکلات دندانی و دهانی
عفونت‌های دندانی می‌توانند به سینوس‌ها منتقل شده و موجب عطسه کردن گربه شوند. به‌خصوص در گربه‌های مسن یا نژادهایی مانند پرشین که صورت کوچکی دارند بیشتر بوجود می‌آید.
- وجود جسم خارجی در بینی
گاهی ممکن است یک ذره کوچک از خاک و پرز در بینی گربه گیر کند. این مورد معمولاً با عطسه شدید ناگهانی همراه است.
- هوای خشک یا سرد
استفاده زیاد از بخاری یا کولر باعث خشکی هوای منزل می‌شود که روی مجاری تنفسی گربه‌ها هم تأثیر می‌گذارد و ممکن است موجب به عطسه‌های مکرر شود.
علائم هشداردهنده همراه با عطسه گربه
اگر عطسه گربه با علائم زیر همراه باشد، به دامپزشک مراجعه کنید:
- ترشح غلیظ، زرد یا سبز از بینی
- ترشح از چشم (به‌خصوص همراه با التهاب یا قرمزی)
- تب
- بی‌حالی یا خواب زیاد
- کاهش اشتها
- نفس‌کشیدن با دهان باز
- صداهای غیرعادی هنگام تنفس (خس‌خس یا خرخر زیاد)
- لثه‌های متورم یا خونریزی از دهان
درمان عطسه گربه: خانگی یا دامپزشکی؟
با توجه به علت و شدت عطسه، راه درمان آن متفاوت اصست. اگر عطسه یکبار و بدون تکرار بود، جای نگرانی نیست. برای عطسه‌های خفیف و کم می‌توان از چند راهکار خانگی نیز برای درمان آن استفاده کرد. اما اگر عطسه با علائم گفته شده همراه بود، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
درمان خانگی عطسه گربه
در موارد خفیف یا زمانی که علت عطسه واضح و محیطی است (مثل گرد و غبار)، این روش‌ها توصیه می‌شود:
- استفاده از بخور سرد برای حفظ رطوبت هوا
- تمیز کردن بینی با پنبه مرطوب یا سرم فیزیولوژی
- کاهش استرس گربه (استفاده از آرام بخش‌های طبیعی مثل Feliway)
- تقویت ایمنی با غذای باکیفیت و مکمل‌هایی مثل لیزین
- جداسازی از دیگر گربه‌ها در صورت شک به بیماری مسری
درمان عطسه گربه توسط دامپزشک
در صورت تشخیص عفونت ویروسی یا باکتریایی، دامپزشک ممکن است تجویز کند:
- آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت عفونت باکتریایی)
- داروهای ضد ویروس مانند Famciclovir
- مکمل لیزین برای کمک به مقابله با ویروس هرپس
- مایع‌درمانی برای جلوگیری از دهیدراته شدن
- قطره بینی، اسپری تنفسی یا داروهای ضدالتهاب
دارو برای عطسه گربه
درمان دارویی عطسه گربه تنها در صورتی توصیه می‌شود که توسط دامپزشک تأیید شده باشد. هرگز خودسرانه به گربه دارو ندهید؛ از مصرف داروهای انسانی برای گربه‌ها نیز خودداری کنید.
داروهای رایج که دامپزشک ممکن است تجویز کند:
- آنتی‌بیوتیک‌ها (مثل داکسی‌سیکلین یا آموکسی‌سیلین) – در صورت عفونت باکتریایی
- داروهای ضدویروس (مثل Famciclovir) – برای مقابله با ویروس هرپس
- قطره یا اسپری بینی – برای باز کردن مجرای تنفسی
- مکمل لیزین – برای تقویت سیستم ایمنی در برابر ویروس‌ها
کدام گربه‌ها و نژادها بیشتر مستعد عطسه هستند؟
برخی گربه‌ها بیشتر مستعد عطسه هستند:
- نژادهای براکی‌سفالیک (صورتی صاف) مانند پرشین و هیمالین
- گربه‌های پناهگاه به دلیل تراکم جمعیتی بالا
- گربه‌های واکسینه نشده
- گربه‌های مسن یا بچه‌گربه‌ها با سیستم ایمنی ضعیف
راهکارهای پیشگیری از عطسه گربه
- واکسیناسیون منظم: برنامه واکسیناسیون را با دامپزشک بررسی و به‌روز نگه دارید. بیشتر ویروس‌هایی که باعث عطسه می‌شوند، قابل پیشگیری هستند.
- محیط تمیز و رعایت بهداشت: گرد و غبار، دود، مواد شیمیایی و بستر آلوده از عوامل تحریک کننده بینی هستند. محیط زندگی گربه را مرتب تمیز کنید و تهویه مناسب فراهم نمایید.
- غذای مقوی و مکمل‌های تقویتی: ایمنی قوی، دفاع طبیعی گربه در برابر ویروس‌ها است. انواع غذای گربه که دارای پروتئین بالا، امگا ۳، زینک، و ویتامین C و E برای پیشگیری مفید هستند.
- کاهش استرس: استرس منجر به کاهش ایمنی و فعال شدن ویروس‌های نهفته می‌شود. محیطی آرام با اسباب‌بازی، جای خواب راحت و ارتباط عاطفی و محبت آمیز، تأثیر چشمگیری دارد.
عطسه در گربه‌ها همیشه نشانه بیماری نیست، اما در صورتی که با علائم دیگر همراه باشد یا طولانی شود، می‌تواند جدی و حتی خطرناک باشد. با شناخت دقیق علت عطسه، مراجعه به‌موقع به دامپزشک، تغذیه مناسب، محیط تمیز و واکسیناسیون به‌موقع، می‌توان از بسیاری از موارد عطسه و بیماری‌های مرتبط پیشگیری کرد.
ایا عطسه گربه برای انسان خطرناک است؟
عطسه گربه معمولاً موضوعی نگران‌کننده برای صاحبان حیوانات خانگی است، به‌ویژه وقتی صحبت از انتقال بیماری‌ها به انسان می‌شود. در بیشتر موارد، عطسه گربه نشانه‌ای از سرماخوردگی یا آلرژی‌های خفیف است و خطری برای انسان ندارد. با این حال، برخی عفونت‌های تنفسی یا ویروسی خاص مانند «کلامیدیوفیلا فلیس» ممکن است از گربه به انسان منتقل شوند، به‌ویژه اگر سیستم ایمنی فرد ضعیف باشد. بنابراین اگر گربه‌تان به‌طور مداوم عطسه می‌کند، ترشحات بینی دارد یا علائم دیگری مثل بی‌حالی و بی‌اشتهایی نشان می‌دهد، بهتر است با دامپزشک مشورت کنید تا هم از سلامت حیوان مطمئن شوید و هم خیال خودتان راحت باشد.
سوالات پرتکرار
- عطسه گربه چند روز طول می‌کشد؟
اگر علت عطسه محیطی باشد، معمولاً طی ۱–۲ روز برطرف می‌شود. اما اگر ویروسی باشد، ممکن است تا ۱۰ روز طول بکشد. - آیا عطسه گربه مسری است؟
در صورت ویروسی یا باکتریایی بودن علت، بله. به‌خصوص در خانه‌هایی با چند گربه، قرنطینه کردن گربه بیمار ضروری است. - آیا عطسه گربه به انسان منتقل می‌شود؟
بیشتر بیماری‌های گربه به انسان منتقل نمی‌شوند، اما برخی باکتری‌ها مثل بوردتلا در افراد با ایمنی ضعیف قابل انتقال هستند. - گربه‌ام عطسه می‌کند ولی حالش خوب است. چه کنم؟
اگر بدون علائم دیگر است، چند روز گربه را تحت نظر بگیرید، هوای خانه را مرطوب کنید و از محرک‌ها دور نگه دارید. در صورت تداوم عطسه، به دامپزشک مراجعه کنید.