راهنمای جامع نگهداری از دندان سگ
راهنمای جامع نگهداری از دندان سگ
دندان، عضوی مهم در بدن سگ است که از آن برای خوردن غذا، دفاع از خود و حمله استفاده می‌کنند و به همین دلیل مراقبت از دندان‌های سگ نقش مهمی در حفظ سلامت کلی او دارد. بیماری‌های دندانی، بسیار دردناک هستند و شما به عنوان صاحب یک سگ باید از نحوه مراقبت، مشکلات شایع و اهمیت سلامت دندان پت خانگی خود آگاهی کامل داشته باشید. عدم توجه به این موضوع می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند بیماری‌های لثه، از دست دادن دندان و حتی عفونت‌های سیستمیک شود. در این مقاله، به بررسی روش‌های صحیح نگهداری و مراقبت از دندان سگ، مشکلات شایع و نکات مهم برای حفظ سلامت دهان او می‌پردازیم.
شما می توانید برای خرید انواع محصولات سگ به له له پت شاپ، بهترین پت شاپ آنلاین مراجعه کنید.
ساختار دندان سگ
دندان‌های سگ‌ها نیز مانند انسان‌ها از چندین قسمت مختلف تشکیل شده‌اند که هر بخش مسئولیت‌های مختص به خود را دارد. این بخش‌های مختلف به سگ‌ها کمک می‌کند تا بتوانند به خوبی غذا را خرد کنند و در هنگام شکار یا حمله از دندان‌های خود استفاده کنند. ساختار فک و دندان سگ شامل 4 بخش اصلی است که در ادامه با آن‌ها بهتر آشنا خواهید شد:
- مینای دندان: این لایه سخت‌ترین و بیرونی‌ترین بخش دندان است که از دندان در برابر آسیب‌های فیزیکی و پوسیدگی محافظت می‌کند. مینای دندان سگ‌ها نسبت به انسان‌ها معمولاً نازک‌تر است و آسیب پذیرتر است.
- عاج: زیر مینای دندان لایه‌ای از بافت نرم‌تری قرار دارد که در برابر آسیب‌ها حساس‌تر است. این بخش نیز به حفظ استحکام دندان کمک می‌کند. آسیب به مینای دندان می‌تواند عاج را نمایان کرده و دندان را در معرض پوسیدگی قرار دهد.
- پالپ (مغز دندان): داخل دندان،در مرکز لایه‌های آن، ناحیه‌ای وجود دارد که شامل عروق خونی و اعصاب است. این عروق و رگ‌های عصبی موجود، موجب می‌شود پالپ به دندان خون‌رسانی کرده و آن را زنده نگه دارد. این بخش در صورت آسیب‌دیدن یا عفونت می‌تواند درد شدیدی ایجاد کند. در صورت آسیب شدید به دندان، عفونت می‌تواند وارد پالپ شود و منجر به التهاب و درد شدید شود.
- ریشه دندان: ریشه دندان در استخوان فک قرار می‌گیرد و دندان را ثابت نگه می‌دارد. ریشه دندان‌ها معمولاً عمیق‌تر از انسان‌ها است و ممکن است در بعضی سگ‌ها به دلیل مشکلات دندانی و عدم جلوگیری از آسیب و تشدید آن، تحلیل برود.
دندان سگ وحشی
دندان‌های سگ‌های وحشی (مانند گرگ‌ها، کایوت‌ها و دیگر سگ‌های وحشی) مانند سایر حیوانات برای تغذیه طراحی شده اما این سگ‌ها به طور ویژه برای شکار از دندان خود استفاده می‌کنند که باید ساختار محکم‌تری نسبت به سایر سگ‌ها داشته باشند. این دندان‌ها به سگ‌های وحشی کمک می‌کنند تا طعمه‌های خود را به راحتی بگیرند، تکه‌تکه کنند و از آن‌ها تغذیه کنند. دندان سگ های وحشی شامل دندان‌های نیش بلند و تیز، دندان‌های پیشین برای گاز گرفتن و دندان‌های آسیابی قدرتمند و مقاوم برای خرد کردن گوشت و استخوان‌ها هستند. ساختار این دندان‌ها امکان دسترسی به به منابع غذایی و زنده ماندن در محیط‌های سخت و وحشی می‌دهد.
تعداد دندان‌های سگ
دندان سگ در طول زندگی طی دو دوره شیری و دائمی، شروع به رشد می‌کند. تعداد دندان سگ در دو دوره شیری و دائمی به صورت زیر است:
- دندان‌های شیری: دندان‌های شیری معمولا پس از 3 تا 4 هفته پس از تولد شروع به درآمدن و رشد می‌کنند. سگ‌ها 28 عدد دندان شیری دارند که به تدریج در این سن شروع به رشد می‌کنند. تا 6 ماهگی این دندان‌ها همراه سگ بوده و سپس شروع به افتادن و جایگزینی با دندان‌ها دائمی می‌کنند.
- دندان‌های دائمی: معمولاً در سن 6 ماهگی پس از افتادن دندان‌های شیری، دندان‌های دائمی سگ رشد می‌کند. تعداد دندان‌های دائمی سگ‌ها 42 عدد است که شامل:
- 12 دندان پیشین (Incisors)
- 4 دندان نیش (Canines)
- 16 دندان آسیابی (Premolars)
- 10 دندان آسیاب بزرگ (Molars)
ساختار دندان سگ ها مشابه انسان‌ها است. دندان‌ها باید به صورت منظم چک شود تا از ایجاد مشکلاتی مانند پوسیدگی یا بیماری‌های لثه جلوگیری شود و بتوانید در صورت بروز، قبل از تشدید و آسیب جدی، اقدام به درمان کنید.
علت افتادن دندان سگ بالغ
افتادن دندان سگ های بالغ معمولاً به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
- بیماری پریودنتال (بیماری لثه): یکی از شایع‌ترین دلایل افتادن دندان‌های سگ بالغ، بیماری‌های لثه است. این عارضه به دلیل تجمع پلاک و جرم دندانی رخ می‌دهد که به مرور زمان باعث التهاب و عفونت در لثه‌ها می‌شود. در صورتی که این بیماری درمان نشود، لثه‌ها تحلیل می‌روند و دندان‌ها ممکن است لق شوند و بیفتند علائم آن نیز بوی بد دهان، خونریزی از لثه‌ها، قرمزی و تورم لثه‌ها، درد در هنگام جویدن غذا است.
- افتادن دندان‌ها به دلیل آسیب یا ضربه: گاهی اوقات دندان‌های سگ ممکن است به دلیل آسیب فیزیکی مانند ضربه به صورت یا جویدن اشیاء سخت مانند استخوان‌های سفت یا اسباب‌بازی‌های سخت، بشکنند یا لق شوند و از دهان خارج شوند. در صورت مشاهده دندان شکسته یا خونریزی از دهان و عدم تمایل سگ به جویدن به دلیل درد، حتما سلامت دندان‌های او را بررسی کنید.
- عفونت دندان یا پالپ (پوسیدگی دندان): عفونت ممکن است به دلیل عدم مراقبت صحیح از دندان‌ها و تجمع پلاک و جرم ایجاد شود و موجب افتادن دندان شود. که این عفونت معمولا به دلیل ایجاد پوسیدگی و عدم درمان آن در پالپ دندان ایجاد می‌شود. بوی بد دهان، حساسیت به غذاهای داغ یا سرد، خونریزی لثه، تغییر رنگ دندان‌ها، از علائم عفونت دندان یا پالپ است.
- کمبود مواد غذایی و ویتامین‌ها: کمبود مواد مغذی، به ویژه کلسیم و فسفر، می‌تواند باعث تضعیف استخوان‌ها و دندان‌ها شود و در نتیجه دندان‌ها از فک جدا شوند یا لق شوند. این امر بیشتر در سگ‌هایی که رژیم غذایی نامناسب دارند یا به صورت طولانی‌مدت از غذاهای بی‌کیفیت تغذیه می‌کنند، مشاهده می‌شود. کاهش وزن، ناتوانی در جویدن غذا، وجود دندان‌های ضعیف و آسیب‌پذیر، از علائم کمبود ویتامین و مواد مغذی در بدن سگ است.
- مشکلات ژنتیکی: برخی از نژادهای سگ‌ها مستعد مشکلات دندانی به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی هستند. برای مثال، برخی نژادها دندان‌های ضعیف‌تری دارند یا بیشتر در معرض بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان قرار می‌گیرند. دندان‌های ضعیف، پوسیدگی سریع، مشکلات لثه، می‌توانند از علائمی باشند که شما را متوجه وجود مشکلات ژنتیکی دندانی سگ کند.
- پیری و تحلیل استخوان‌ها: با افزایش سن، استخوان‌های فک سگ ممکن است ضعیف‌تر شوند و این موضوع می‌تواند باعث تحلیل ریشه دندان‌ها شود. در نتیجه، دندان‌ها ممکن است شل شده و بیفتند. دندان‌های شل، مشکل در جویدن، خونریزی لثه‌ها از علائم این عارضه است.
- تجمع جرم دندانی: تجمع جرم دندان، که به مرور زمان به پلاک تبدیل می‌شود، می‌تواند باعث مشکلات جدی در دندان‌های سگ گردد. اگر جرم به درستی تمیز نشود، می‌تواند منجر به التهاب لثه و تحلیل استخوان فک شود که در نهایت باعث از دست دادن دندان‌ها می‌شود. پلاک و جرم قابل مشاهده بر روی دندان‌ها، بوی بد دهان، حساسیت به غذاهای گرم و سرد می‌توانند شما را متوجه این عارضه کند تا برای درمان و جلوگیری از تشدید آن اقدام کنید.
اهمیت مراقبت از دندان سگ
سگ‌ها به دندان‌هایی سالم برای جویدن غذا، بازی و حتی ارتباط برقرار کردن نیاز دارند. بیماری‌های دندانی می‌توانند باعث درد، بوی بد دهان و حتی مشکلات جدی‌تری مانند عفونت‌های داخلی شوند. با مراقبت صحیح، می‌توان بسیاری از این مشکلات را پیشگیری کرد.
مشکلات شایع دندانی در سگ‌ها
- تشکیل پلاک و جرم دندانی: پلاک‌های باکتریایی در صورت عدم تمیز کردن منظم، سخت شده و به جرم دندانی تبدیل می‌شوند که می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه و عفونت شود.
- بیماری پریودنتال (بیماری لثه): این بیماری، یکی از رایج‌ترین مشکلات دندانی در سگ‌ها است که شامل التهاب لثه و تحلیل استخوان اطراف دندان بوده و در نهایت ممکن است موجب از دست دادن دندان‌ها شود.
- پوسیدگی دندان: پوسیدگی دندان در سگ‌ها کمتر از انسان‌ها رخ می‌دهد، اما برخی نژادهای سگ مانند چاو چاو، پاپیلون، پودل و… مستعد این مشکل هستند. به طور کلی پوسیدگی می‌تواند منجر به درد و عفونت شود.
- دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده: جویدن اجسام سخت مانند استخوان‌های سفت یا اسباب‌بازی‌هایی با بافت سخت‌تر از دندان، می‌تواند باعث شکستگی دندان‌ها شود که نیاز به مراجعه و درمان توسط دامپزشک دارد.
- التهاب دهان و استوماتیت: برخی سگ‌ها دچار التهاب شدید لثه و دهان می‌شوند که معمولاً به دلیل واکنش ایمنی بیش از حد بدن نسبت به پلاک‌های دندانی است.
روش‌های پیشگیری و مراقبت از دندان سگ
- مسواک زدن : بهترین روش برای جلوگیری از مشکلات دندانی، مسواک زدن روزانه یا حداقل چند بار در هفته با مسواک و خمیر دندان مخصوص حیوانات است. استفاده از خمیر دندان انسانی برای سگ‌ها خطرناک است و باید از آن اجتناب شود. میتوانید برای راحتی در انجام این کار از مسواک دو طرفه انگشتی سگ استفاده کنید که به شما امکان می دهد به راحتی دندان های سگ خود را در جهات مختلف تمیز کنید.
- تغذیه مناسب : برخی از غذاهای خشک و مخصوص سگ‌ها می‌توانند به کاهش تشکیل پلاک کمک کنند. جویدنی‌های مخصوص دندان و اسباب بازی‌های دندانی می‌توانند نقش مهمی در سلامت دندان سگ داشته باشند.
- استفاده از محصولات بهداشتی مکمل: دهان‌شویه‌های مخصوص سگ‌ها، اسپری‌های دندانی و جویدنی‌های ضدپلاک می‌توانند به حفظ بهداشت دهان کمک کنند.
- معاینات منظم دامپزشکی: توصیه می‌شود سگ‌ها حداقل سالی یک‌بار توسط دامپزشک معاینه شوند تا هرگونه مشکل دندانی در سریع‌ترین زمان تشخیص و درمان شود. در مواردی که جرم زیادی روی دندان‌ها وجود داشته باشد، دامپزشک ممکن است جرم‌گیری دندان را که معمولاً تحت بیهوشی انجام می‌شود، توصیه کند.
علائم وجود بیماری در دندان سگ‌ها
در صورتی که علائم زیر را در سگ خود مشاهده کردید، بهتر است سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید:
- بوی بد دهان
- خونریزی یا التهاب لثه
- کاهش اشتها یا سختی در جویدن غذا
- افتادن دندان
- ترشح بیش از حد بزاق یا پنجه کشیدن به دهان
مراقبت از دندان سگ ها به جلوگیری از بیماری‌های دهان و دندان و بهبود کیفیت زندگی او کمک می‌کند. با رعایت اصول گفته شده درباره نگهداری و مراقبت از دندان‌های سگ خانگی خود، مانند مسواک زدن منظم، تغذیه مناسب و بررسی‌های دوره‌ای توسط دامپزشک، می‌توان از بسیاری از مشکلات و بیماری‌های دندانی پیشگیری کرد.