پنجه سگ؛ مراقبت از زخم و آسیب پنجه سگ
پنجه‌های سگ، درست مانند دست‌ها و پاهای انسان، برای حرکت، کاوش، حفظ تعادل و حتی بیان احساسات یک عضو مهم و پرکاربرد هستند. آن‌ها نقش مهم و حیاتی در کیفیت زندگی این حیوان دارند، اما در عین حال به دلیل محل قرار گیری و کاربرد بالا، مستعد آسیب، خشکی، ترک خوردگی و عفونت نیز هستند. در نتیجه باید بدانیم که چطور از پنجه سگ خانگی خود مراقبت کنیم، در هنگام آسیب دیدگی، با توجه به نوع آن، چطور باید آن را درمان و شرایط را مدیریت کنیم تا بهبود یابد.
در این مقاله، شما با ساختار دقیق پنجه سگ، روش‌های مراقبت، درمان زخم‌ها، استفاده از وازلین، نحوه واکنش به آسیب‌هایی مانند کنده شدن پنجه و همچنین تجهیزات محافظتی آشنا می‌شوید.
برای خرید انواع لوازم نگهداری سگ برای مراقبت از پنجه، به پت شاپ آنلاین له له مراجعه کنید.
ساختار پنجه سگ
پنجه سگ‌ها از اجزای متعددی تشکیل شده که هرکدام عملکرد خاص خود را دارند:
- بالشتک‌ها (Paw Pads):
این عضو از پوست ضخیم و چربی پوشیده شده است. وظیفه بالشتک‌ها جذب ضربه، حفظ تعادل و محافظت از استخوان‌های پا هنگام دویدن یا پریدن است.
- ناخن‌ها (Claws):
برخلاف گربه‌ها، ناخن سگ‌ها اغلب انعطاف ندارند و جمع نمی‌شوند. در هنگام راه رفتن ناخن سگ با زمین تماس دارد. در نتیجه اگر بیش از حد بلند باشد، موجب خم شدن ناخن، درد و حتی شکستگی و آسیب به بافت دست و پا و پنجه می‌شود.
- پنجه گرگی (Dewclaw):
یک انگشت اضافی معمولاً در قسمت داخلی پاهای جلویی سگ وجود دارد. در برخی نژادها روی پاهای پشتی نیز این انگشت دیده می‌شود. اگرناخن این انگشت بیش از حد رشد کند، ممکن است به اشیا گیر کند و موجب آسیب شدید شود.
- غدد عرقی:
به علت وجود این غدد، پنجه سگ دارای تعریق است. بوی خاصی که از برخی سگ‌ها احساس می‌شود، معمولاً به علت ترکیب عرق و باکتری‌های طبیعی پنجه است.
نحوه مراقبت از پنجه سگ
مراقبت از پنجه‌ها هم برای سگ‌های خانگی آرام و هم برای سگ‌های فعال مانند شکاری یا ورزشی ضروری است.
- به صورت روزانه یا هفتگی سلامت پنجه و عدم وجود زخم، آسیب یا قارچ را بررسی کنید. همچنین هربار پس از پیاده روی، پنجه‌ها را بررسی کنید و بریدگی، خار، سنگ ریزه یا هر چیزی که لا به لای انگشتان او ممکن است گیر کند را پاک کنید.
- کوتاه کردن منظم ناخن: ناخن‌های بلند ممکن است باعث خم شدن پنجه، درد مفاصل یا حتی شکستگی شوند. بهتر است هر ۳ تا ۴ هفته یک بار کوتاه شوند. استفاده از سوهان برقی مخصوص سگ‌ها نیز راهی ایمن برای این کار است.
- نرم کردن و محافظت از پنجه: در فصول سرد، پنجه‌ها به دلیل تماس با سطوح یخ زده یا نمک پاشی خیابان‌ها خشک و ترک خورده می‌شوند. در تابستان نیز، گرمای آسفالت می‌تواند باعث سوختگی شود. استفاده از بالم پنجه یا وازلین می‌تواند تا حد زیادی از خشکی، ترک و آسیب جلوگیری کند.
- شست و شو بعد از پیاده روی: مخصوصاً در مناطق شهری که سطوح آلوده یا مواد شیمیایی وجود دارد. برای جلوگیری از لیس زدن مواد سمی، توصیه می‌شود با آب ولرم شست و شو دهید و کامل خشک کنید.
برای مراقبت اصولی پتجه سگ، از لوازم بهداشتی سگ استفاده کنید.
وازلین برای پنجه سگ
وازلین یکی از رایج‌ترین مواد برای نرم کردن پوست خشک در انسان است. اما آیا برای پنجه سگ‌ها هم می‌توان از وازلین استفاده کرد؟
نرم‌کنندگی عالی برای پنجه‌های ترک خورده و محافظ در برابر نمک و مواد شیمیایی زمستانی از مزایای استفاده از وازلین برای پنجه حیوانات است. اما باید دقت کنید که اگر سگ آن را لیس بزند، ممکن است دچار مشکلات گوارشی شود. در نتیجه مقدار کم از آن را در زمان‌ها مناسب که سگ پنجه خود را لیس نمیزند استفاده کنید. زمان‌هایی که سگ خواب است یا بلافاصله قبل از پیاده‌روی باعث جذب وازلین بهتر می‌شود.
برخی بالم‌های تخصصی پنجه وجود دارند که بهتر است به جای وازلین از آن‌ها استفاده کنید. این بالم‌ها با فرمول‌های مخصوصی برای حیوانات خانگی ساخته می‌شوند و بدون مواد سمی هستند. همچنین معمولا حاوی روغن نارگیل، موم زنبور، آلوئه ورا و عصاره‌های ضد قارچ هستند.
درمان زخم پنجه سگ
بریدگی، خراش، سوختگی یا نیش حشرات می‌تواند باعث زخم شود. علائم وجود زخم برای تشخیص می‌تواند لیس زدن مداوم پنجه توسط سگ یا لنگ زدن باشد.
برای درمان خانگی می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- شستشو با محلول نمکی یا آب ولرم
- ضدعفونی با کلرهگزیدین رقیق‌شده
- خشک کردن با پارچه تمیز
- استفاده از کرم آنتی‌بیوتیک مخصوص سگ
- پانسمان سبک و جلوگیری از لیس زدن با یقه الیزابت
دقت کنید که اگر زخم چرک کرد، بیش از دو روز بهبود نیافت، یا همراه با تب یا بی‌حالی بود، حتماً به دامپزشک مراجعه کنید.
کنده شدن پنجه یا ناخن سگ
این مشکل معمولا به علت گیر کردن ناخن در فرش یا زمین، پریدن ناگهانی روی سطوح زبر و رشد بیش‌ازحد پنجه گرگی اتفاق بیافتد. علائم آن نیز خونریزی، درد شدید و زوزه کشیدن، بی‌قراری و لیس زدن مکرر ناحیه مورد نظر است.
در هنگام مواجهه با این شرایط اقدامات زیر را انجام دهید:
- توقف خونریزی با گاز استریل
- بستن محل آسیب‌دیده با باند تمیز
- عدم استفاده از الکل (باعث درد بیشتر می‌شود)
- مراجعه به دامپزشک برای برداشتن باقی‌مانده ناخن یا درمان آنتی‌بیوتیکی
کفش مخصوص سگ برای محافظت از پنجه سگ
کفش‌های سگ در سال‌های اخیر محبوب شده‌اند، مخصوصاً در شهرها و برای نژادهایی که پوست حساسی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. بعضی سگ‌ها در ابتدا به پوشیدن کفش واکنش منفی نشان می‌دهند. آموزش تدریجی و استفاده از سایز مناسب باعث راحتی آن‌ها می‌شود. از مزایا استفاده از این کفش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جلوگیری از سوختگی پنجه در تابستان
- محافظت در برابر نمک، یخ و مواد شیمیایی زمستانی
- جلوگیری از ورود خار یا خرده شیشه در طبیعت گردی
علائم آسیب دیدگی پنجه سگ
- لیس زدن یا جویدن مکرر پا
- لنگیدن یا برداشتن ناقص پا
- بوی بد پا
- احساس گرما یا تورم در یک پنجه
این رفتارها ممکن است نشانه‌ی زخم، عفونت، آلرژی یا حتی درد مفاصل سگ باشد. در صورت تداوم و عدم بهبود، به دامپزشک مراجعه کنید.
مراقبت از پنجه در فصول مختلف
- تابستان:
- راه رفتن فقط در ساعات خنک‌تر
- استفاده از کرم محافظ یا کفش مخصوص
- بررسی سوختگی‌های سطحی
- زمستان:
- شست‌وشو و خشک کردن کامل پس از تماس با نمک و یخ‌زدا
- استفاده از مرطوب‌کننده یا بالم تخصصی
- پرهیز از راه رفتن طولانی روی یخ
سلامت پنجه‌های سگ نه‌تنها به آسایش و راحتی او کمک می‌کند، بلکه نشانه‌ای از مراقبت کامل و حرفه‌ای از حیوان خانگی است. با بررسی منظم، استفاده از محصولات محافظ، واکنش سریع به آسیب‌ها و آشنایی با علائم خطر، می‌توانید پنجه‌های سالم و قدرتمندی برای سگ خود تضمین کنید.
سؤالات متداول
- پنجه سگ من بوی بد می‌دهد، طبیعی است؟
در حد خفیف ممکن است طبیعی باشد، اما بوی شدید معمولاً نشانه عفونت قارچی یا باکتریایی است. - سگم مدام پنجه‌اش را می‌لیسد، دلیلش چیست؟
ممکن است نشانه درد، زخم، آلرژی یا حتی استرس باشد. باید بررسی شود. - برای نرم کردن پنجه چه چیزی استفاده کنم؟
بالم‌های پنجه مخصوص سگ بهترین گزینه هستند. وازلین نیز در مواقع اضطراری قابل استفاده است.